‘Niet vullen, maar voeden’
Goed eten en niet aankomen als je een dwarslaesie hebt: een flinke uitdaging. Want als je zittend door het leven gaat, heb je veel minder brandstof nodig. Hoe zorg je ervoor dat je gezond blijft eten, zonder jezelf onnodige restricties op te leggen? Diëtist, gezondheidswetenschapper en ervaringsdeskundige Charlotte van Marissing vertelt er meer over.
Charlotte werd op haar zesde verjaardag getroffen door een spontaan epiduraal hematoom. “Een nekbloeding waaraan ik een hoge dwarslaesie overhield”, vertelt ze. “Dankzij mijn ouders heb ik een heel normale jeugd gehad. Ze zeiden ook altijd: ‘Het enige wat jij niet kan, is lopen’. Ik heb mooie reizen gemaakt, ging gewoon mee op wintersport en naar een normale school. Dit heeft me heel krachtig gemaakt, tot wie ik ben en waar ik nu sta.”
Eigen praktijk
Charlotte volgde een opleiding tot medisch en directiesecretaresse en ging werken in het Wilhelmina Kinderziekenhuis. Toen na een kort ziekbed haar moeder overleed aan kanker, ging Charlotte bij zichzelf na wat ze nog graag wilde doen: “Wat zijn mijn dromen? Ik kwam uit op de studie voeding en diëtetiek, met aansluitend de master gezondheidswetenschappen. Na mijn afstuderen werkte ik als diëtist op de kinderpoli van het UMC. Op een gegeven moment vroeg een bevriende fysiotherapeut – die net voor zichzelf was begonnen – of een eigen praktijk ook wat voor mij zou zijn. In hetzelfde pand was nog een kamer vrij en ik zag die uitdaging wel zitten.”
in 2009 begon Charlotte enthousiast met haar eigen diëtistenpraktijk: Op Dreef. “In het begin focuste ik vooral op algemene gezondheidsproblemen, zoals overgewicht en een te hoog cholesterolgehalte”, geeft ze aan. “Maar mijn specialisatie werd al snel zwangerschapsdiabetes en coeliakie. De laatste jaren richt ik me ook op dwarslaesiepatiënten. In 2023 heb ik veertig jaar een dwarslaesie, dus een hoop ervaring op dat gebied. Ik vind dat ik die moet delen, samen met het geven van eerlijk, deskundig en betrouwbaar advies. Vooral dat laatste is belangrijk, want in bladen en op social media wordt veel onzin over voeding verkondigd. Een slechte zaak, want veel mensen zijn hier gevoelig voor en weten niet welke gevolgen dit kan hebben voor je gezondheid.”
Maatwerk advies
Wat zijn praktische tips voor als je een dwarslaesie hebt? Charlotte: “Na een dwarslaesie is je energiebehoefte heel anders. Hoe hoger de dwarslaesie, hoe minder spiermassa je behoudt en hoe minder energie je verbruikt. Daar moet je je voeding op aanpassen: je hebt minder nodig, anders kom je aan. Die energiebehoefte – en dus het voedingsadvies – verschilt per persoon. Om precies te weten wat je op een dag nodig hebt, kun je je energieverbruik laten meten in rust. Veel mensen vinden de stap naar een diëtist te groot en denken dat ze dan niets lekkers meer mogen. Dat is onzin. Ik verbied je niets. Maar ik geef je wel praktische handvatten waar je wat mee kan en waarmee je resultaten boekt.”
Eet bewust
“Eet met aandacht en geniet ervan”, tipt Charlotte. “Leer wat voedzaam is en waarvan je verzadigd raakt. Je moet je lichaam niet vullen, maar voeden. Met volwaardige voeding, voorzien van voedingsstoffen en alle benodigde vitaminen en mineralen. Zorg voor een gebalanceerd eetpatroon. Een dieet volgen kan schade aan je gezondheid toebrengen en bijwerkingen veroorzaken, zoals decubitus en het verlies van spiermassa. En hoe minder spiermassa je hebt, hoe lager je verbranding is, waardoor je weer sneller aankomt. Ook je mentale welbevinden is belangrijk. Zo hebben moeheid, pijn en een slechte nachtrust invloed op je eetgedrag en de keuzes die je maakt. Wees je daarvan bewust. Zorg er in ieder geval voor dat je genoeg calcium en vitamine D binnen krijgt: als zittend persoon belast je je botten niet meer, waardoor ze brozer zijn. Daarnaast is eiwit van goede kwaliteit belangrijk voor het behoud van je spieren en vocht en vezels zijn essentieel voor een goede darmfunctie. Laat nooit zomaar producten weg uit je dagelijkse voeding, maar laat je informeren over wat echt goed voor je is. Goede voeding draagt bij aan kwaliteit