‘Als je fit bent, kun je meer aan’
Over het belang van bewegen en een actieve leefstijl zijn boeken volgeschreven. Uit al die wetenschappelijke literatuur is nu een beweegrichtlijn vastgesteld, speciaal voor mensen met een dwarslaesie. Sonja de Groot, onderzoeker en bewegingswetenschapper bij Reade, (centrum voor revalidatie & reumatologie), was hier nauw bij betrokken. Samen met professionals uit andere disciplines vertaalde zij de richtlijn naar een concreet advies waar mensen met een dwarslaesie en hun behandelaars ook echt iets mee kunnen.
“Over de hele wereld houden wetenschappers zich bezig met het verband tussen bewegen, fitheid en gezondheid voor mensen met een dwarslaesie. In 2018 verscheen een Canadees-Engels artikel waarin alle relevante publicaties over dit onderzoeksgebied op een rijtje werden gezet. Het heeft heel wat internationaal overleg gekost om vanuit die grote brij aan bevindingen uiteindelijk tot een richtlijn te komen, die aangeeft hoe vaak en hoeveel je moet bewegen om fit te worden en te blijven. Ik was vanuit Nederland bij die overlegvormen betrokken.”
In één oogopslag
“Mijn vervolgstap was om de richtlijn te implementeren in Nederland, zowel onder professionals als mensen met een dwarslaesie. Hiervoor heb ik een groep bij elkaar geroepen die bestond uit een fysiotherapeut, een bewegingsagoog, een revalidatiearts, onderzoekers en natuurlijk ook vertegenwoordigers van de doelgroep: mensen met een dwarslaesie. We stonden voor de taak om de termen uit de richtlijn terug te brengen tot de essentie: hoe maken we de frequentie, duur en intensiteit duidelijk die nodig zijn om fit te worden? Hoe houden we het praktisch, zodat mensen met een dwarslaesie en ook hun behandelaars er echt iets aan hebben? Wat moet er wel en niet in staan? Uiteindelijk hebben we gekozen voor een infographic, die in één oogopslag duidelijk maakt waarom, hoe vaak en op welke manier een persoon met een dwarslaesie zou moeten bewegen om gezond fit te blijven. Daarvan hebben we folders, posters en banners verspreid, en ik heb er ook artikelen over geschreven in relevante media zoals Dwarslaesie Magazine en dwarslaesie.nl.”
Fit voor het dagelijkse leven
“Voor mensen met een dwarslaesie is het misschien niet zo vanzelfsprekend om te bewegen, maar juist voor hen is het belangrijk. Als je fit bent, kun je het dagelijkse leven – dat toch al meer moeite kost dan voor mensen zonder dwarslaesie – beter aan. Het is goed voor je gezondheid, je krijgt meer energie en je voelt je vrolijker. Het advies is om per week minimaal 2 x 20 minuten een matig tot zware duurtraining te doen, aangevuld met drie sets krachttraining. Als je ademhaling versnelt en het lastiger wordt om te praten, ben je op een matige tot zware intensiteit aan het bewegen. Daarmee kun je heel eenvoudig beginnen, bijvoorbeeld door de auto wat vaker te laten staan en de handbike te nemen.”
Stok achter de deur
“Omdat mensen er vaak tegenop zien om te gaan sporten, geven we ook tips om het vol te houden. Het helpt bijvoorbeeld om een concreet, realistisch doel voor ogen te hebben. Dat kan voor de één de HandbikeBattle zijn, en voor de ander een aantal baantjes zwemmen. Wat je doel ook is, betrek anderen erbij. Vertel erover, of maak een afspraak om samen te sporten, het liefst op een vast moment in de week. Dat is niet alleen gezelliger, maar geeft je ook een stok achter de deur om echt te gaan. Twijfel je over wat je kunt of mag doen, op een veilige manier? Vraag dan eerst om een deskundig advies, bijvoorbeeld aan jouw revalidatiearts. In revalidatiecentra worden allerlei programma’s gegeven die je daarbij helpen en ook op de website van Coloplast vind je tips en thuisoefeningen in het kader van het Fit for Life programma. Beginnen is misschien niet gemakkelijk, maar je merkt al heel snel het verschil. Probeer maar!”